Zaduszki - historia i zwyczaje

W Zaduszki, tak samo zresztą jak w dzień Wszystkich Świętych, odwiedzamy groby bliskich, na których stawiamy kwiaty i znicze. Pomimo tego, że 1 listopada jest tak naprawdę dniem ku czci świętych, to wtedy częściej odwiedzamy cmentarze. Przyczyna jest prozaiczna - to Wszystkich Świętych, a nie Dzień Zaduszny jest dniem ustawowo wolnym od pracy.

Zaduszki są współczesnym odpowiednikiem Dziadów. To pogańskie, obchodzone dwa razy w roku, święto miało być okazją do nawiązania kontaktu z duszami zmarłych. Wystawiano dla nich pożywienie, aby zapewnić sobie przychylność i jednocześnie pomóc im w osiągnięciu spokoju w zaświatach. Tego dnia nie wolno było także wykonywać niektórych czynności, aby nie skaleczyć, nie rozgnieść czy w inny sposób nie znieważyć odwiedzającej dom duszy. Zakazane było ubijanie masła, deptanie kapusty, maglowanie, przędzenie, tkanie, cięcie sieczki, wylewanie pomyj i spluwanie.

Obchody Dziadów nie mogły się także obejść bez rozpalania na rozstajach dróg ognisk, które miały ułatwić duszom powrót do domu. Palenie ognia miało zresztą także inne znaczenie - ognisko na mogile miało uniemożliwić wyjście na świat upiorom, czyli duszom ludzi zmarłych nagłą śmiercią, np. samobójców. Echem tego zwyczaju jest palenie zniczy. Zresztą przynoszenie jedzenia na groby przetrwało w niektórych kulturach. Tak świętują Romowie, przynoszenie pokarmu na cmentarze praktykuje się także na terenach wschodniej Polski, Białorusi, Ukrainy i w części Rosji.

Chrześcijańskie obchody Dnia Zadusznego zapoczątkował św. Odilon w 998 roku. Miały być przeciwwagą dla pogańskich obrządków, ale ze względu na niemożność zmienienia przyzwyczajeń ludu, część z nich została zaadaptowana prze Kościół katolicki. Obchody Zaduszek rozpowszechniły się w Kościele katolickim w XIII wieku.
W Polsce tradycja ta zaczęła się tworzyć już w XII wieku, a z końcem XV wieku była znana w całym kraju. Od początku święto to obchodzone było 2 listopada.