Wszystko o zmianach stypendialnych dla studentów

Radykalne zmiany
"Pakiet prostudencki w reformie jest bardzo szeroki. Jeszcze nigdy dotąd tak wiele zapisów nie było skierowanych do studentów" - informuje rzecznik prasowy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Bartosz Loba. Prace nad zmianami trwały blisko trzy lata. Na każdym etapie konsultowane były ze środowiskiem akademickim, w tym z reprezentacją studentów. Wiele z zapisów jest także efektem postulatów studenckich, a obecne zapisy ustawowe zostały zaproponowane w wielu punktach przez Parlament Studentów RP i inne organizacje studenckie.

Do tej pory proporcje między środkami na stypendia naukowe i socjalne wynosiły odpowiednio 50 proc. i 50 proc. Od 1 października 2011 roku będzie to 40 proc. i 60 proc.

Pomysł podniesienia procentowego udziału stypendium socjalnego wynikał z wielu powodów, również z rekomendacji organizacji międzynarodowych, takich jak OECD oraz Bank Światowy. Takie rozwiązania, w których jako priorytet stawia się pomoc socjalną, funkcjonują w większości krajów UE. Jest to więc pewnego rodzaju proces unifikacji naszych przepisów do krajów członkowskich. Jako główny powód zmian MNiSW podaje jednak chęć skierowania wyższej pomocy socjalnej do większej liczby studentów. "Taki model potwierdzają też najnowsze badania Eurostudent (15 czerwca 2011), z których wynika, że w Polsce większą pomoc materialną otrzymują studenci lepiej sytuowani, a tylko 2 proc. ogółu studentów pochodzi z rodzin o niskim statusie społecznym. Z badań wynika też, ze nasi studenci muszą pracować zarobkowo znacznie więcej niż ich koledzy z innych krajów UE" - dodaje rzecznik.

Większość funduszy na pomoc socjalną
Na pewno wielu studentów, którzy dodatkowo zyskają szansę na stypendium socjalne, będzie cieszyć się z szansy na poprawienie dostępu do studiów. Może perspektywa wsparcia finansowego sprawi, że więcej studentów z rodzin gorzej sytuowanych materialnie zdecyduje się na studia. Z drugiej strony, wiele tysięcy studentów zostanie pozbawionych stypendium naukowego, a próg kwalifikujący do stypendium naukowego (rektorskiego) znacznie się podniesie (jednak rzecznik podkreśla, że jego wysokość wzrośnie). Nie będzie przypadków wydawania stypendium naukowego nawet od średniej 3,8, kiedy stypendium otrzymywało do 85 proc. osób na roku w wysokości 15 złotych.

Dodatkowym kryterium, jeśli uczelnie tak zdecydują, będą także inne osiągnięcia studentów, jak: publikacje, aktywność w kołach naukowych, wybitne osiągnięcia artystyczne czy sportowe. "Nowe przepisy sprawią, że stypendia naukowe trafią do najlepszych i w wyższej wartości" - informuje rzecznik. Studenci zyskają także nowe możliwości rozwoju (np. pojawi się "Diamentowy Grant" - program, który pozwoli na doktorat już po pierwszym stopniu studiów przy jednoczesnym finansowaniu badań danego młodego naukowca).

Zobacz NIEZBĘDNIK STUDENTA

Zadowoleni studenci?
MNiSW otrzymuje wiele pozytywnych sygnałów na temat reform, także podczas wizyt na uczelniach, gdzie przedstawiciele resortu, minister Kudrycka i wiceministrowie reprezentują reformę. Ministerstwo oczekuje, że wraz z wdrożeniem zmian i pierwszymi efektami studenci zauważą i odczują korzyści dla własnego kształcenia i funkcjonowania uczelni. MNiSW ma nadzieję, że nowe stypendia rektora spowodują zwiększoną motywację do nauki: "Będzie to ważne i cenne wyróżnienie, będzie stanowiło prawdziwą gratyfikację za ciężką pracę poświęconą nauce" - zaznacza rzecznik.

A może będzie inaczej i studenci, do tej pory motywowani możliwością uzyskania stypendium naukowego, zrezygnują ze starań? Co z tymi, którzy mogą pochwalić się wysokimi wynikami w nauce, jednak nie aż tak wybitnymi, by dołączyć do 10-procentowego grona najlepszych stypendystów? O tym przekonamy się po wejściu w życie reform.

Uczelnia ma decydujące prawo głosu!
Ustawa pozostawia autonomię właściwym organom kolegialnym uczelni. Większość zapisów jest tak skonstruowana, aby to władze uczelni decydowały o kierunku rozwoju. Tym samym ustawodawca wychodził z założenia, że rektor najlepiej zna potrzeby swoich studentów oraz kondycję uczelni i w pewien sposób dostroi uczelnię i system jej działania, w tym regulamin stypendialny, do specyfiki uczelni i potrzeb studentów. Należy dodać, że zapisy dotyczą w takim samym stopniu uczelni publicznych i niepublicznych. Na większości z nich trwają prace nad wprowadzeniem zmian, dlatego studenci nie są jeszcze informowani o wszystkich szczegółach wynikających z nowych przepisów.

Nowe a stare stypendium rektora
Na niektórych uczelniach funkcjonowały do tej pory wyróżnienia dla wybitnych studentów zwane stypendiami rektora, nie miały jednak usankcjonowania ustawowego. Takie stypendia nie były przyznawane z Funduszu Pomocy Materialnej wypłacanej ze środków budżetowych. Teraz stypendia naukowe zostaną zastąpione stypendiami rektora, jednak sama nazwa nie ma nic wspólnego z nagrodami, które były przyznawane z funduszu własnego uczelni. Reformy nie zamykają jednak możliwości władzom uczelni na przyznawanie wyróżnień studentom, które będą wypłacane z wypracowanych zysków własnych, a Ministerstwo nie będzie w nie ingerowało. "Są to dwa osobne fundusze i nie można ich ze sobą porównywać. To dobrze, że uczelnie szukają także dodatkowych sposobów nagradzania studentów" - zaznacza rzecznik. Ponadto również samorządy i podmioty gospodarcze mogą przyznawać stypendia nieopodatkowane.

Co sądzisz o planowanych zmianach? Czy są one korzystne, czy nie dla studentów? Zapraszamy do dyskusji!

Wiadomości z Twojego miasta prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera!
Prześlij nam swój artykuł lub swoje zdjęcia. Nie masz konta? Zarejestruj się!
Masz firmę? Dodaj ją za darmo do Katalogu Firm.
Organizujesz imprezę? Poinformuj nas!