Lubrza. Dwa obozy pracy przymusowej na terenie gminy Lubrza przy budowie autostrady A2. Tu umierali żydzi z getta łódzkiego

Pozostałości obozów pracy przymusowej przy budowie A2

Bliskie sąsiedztwo dzisiejszej autostrady A2 nosi na sobie znamię trudnych czasów II wojny światowej.

O historii swojej ziemi przypominają tablice pamiątkowe. We wtorek, 4 lutego wójt Ryszard Skonieczek wraz z delegacją urzędu gminy, w obecności zaproszonych gości z Nadleśnictwa w Świebodzinie oraz Muzeum Regionalnego w Świebodzinie odsłonił dwie tablice historyczne.

Tablice informują o miejscach, w których w latach 1940-1943 znajdowały się obozy pracy RAB Liebenau I oraz RAB Liebenau II. W tych obozach pracy przymusowej żydowscy więźniowie w nieludzkich warunkach byli przymuszani do pracy przy budowie niemieckiej autostrady.
Tablice, jak i ruiny obozów znajdują się w Romanówku oraz przy skrzyżowaniu polnych dróg prowadzących z Lubrzy do Jordanowa i Staropola.

Należy wiedzieć, że 1 maja 1933 roku Hitler ogłosił plan budowy autostrady Rzeszy (RAB). W krótkim czasie skierowano do ok. 40 obozów pracy przymusowej rozlokowanych wzdłuż autostrady ludność żydowską z getta łódzkiego.

Pierwszy transport 638 Żydów z getta do obozów RAB odszedł 10 grudnia 1940 r. Liczba więźniów w obozach wahała się od 200 do 600 osób. Od świtu do zmierzchu wykorzystywani byli do robót przygotowujących zaplecze budowy autostrady.

Latem 1943 roku więźniowie, którzy przeżyli pracę w obozach zostali deportowani do obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Po wyzwoleniu Auschwitz do Czerwonego Krzyża zgłosiło się 23 ocalałych Żydów, którzy przebywali wcześniej w obozach autostradowych Liebenau. Najstarszy miał 47 lat, najmłodszy 14 lat.

Obóz RAB Libenau II znajdował się w lesie, w odległości kilometra na północny wschód od Lubrzy (Liebenau), na prawo od wybrukowanej leśnej drogi w kierunku Jordanowa i około 50 metrów na wschód od charakterystycznego skrzyżowania. Odległość od autostrady wynosiła 200 metrów. W przestrzeni widoczne są zarośnięte fundamenty baraków, częściowo podpiwniczonych oraz inne zrujnowane części obiektów.

Drugi obóz pracy przymusowej Liebenau I znajdował się w przysiółku Romanówek, niedaleko od młyna, a 500 m od autostrady. Zachowały się fundamenty siedmiu podpiwniczonych baraków i kominy. To najlepiej zachowane pozostałości z tych obozów.

Najstarsi mieszkańcy Lubrzy wspominają, że naprzeciwko obozu po drugiej stronie drogi znajdował się prawdopodobnie obozowy cmentarz z dużą ilością grobów, po którym nie zachowały się żadne widoczne ślady.

Materiał do artykułu został pozyskany ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Świebodzin.

POLECAMY TAKŻE: Premiera II części makiety Litzmannstadt Getto