Kraków. Złoto, klejnoty i kość słoniowa. Wawel odkrywa skarby Piastów [ZDJĘCIA]

Zwiedzać tę wystawę, to jakby kartkować podręcznik do historii. Jest na niej włócznia św. Maurycego, podarowana Bolesławowi Chrobremu przez Ottona III na zjeździe gnieźnieńskim. Jest Szczerbiec – jedyne zachowane insygnium koronacyjne Piastów. Jest Infuła zwana św. Stanisława, uważana za pamiątkę po biskupie krakowskim, patronie zjednoczenia królestwa. Jest wreszcie relikwiarz św. Zygmunta, ufundowany przez Kazimierza Wielkiego dla płockiej katedry. Łącznie w salach Zamku na Wawelu zgromadzono 50 arcydzieł rzemiosła artystycznego, które składają się na opowieść o pierwszych wiekach państwa polskiego.

– 700. rocznicy koronacji Władysława Łokietka nie sposób było nie zauważyć – przecież właśnie to wydarzenie przypieczętowało zjednoczenie Królestwa Polskiego. Naszym obowiązkiem było uczcić ten jubileusz w taki sposób, w jaki możemy: poprzez wystawę
– mówi prof. Jan Ostrowski, pomysłodawca ekspozycji i były dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu. – Zebraliśmy na niej przedmioty na co dzień rozproszone, znajdujące się zwykle w skarbcach kościelnych. Łatwo nie było, ale efekt wart był wysiłku. Szczerze mówiąc nie przypominam sobie wystawy obiektów średniowiecznych tej klasy.

Przygotowanie wystawy stało się okazją nie tylko do zgromadzenia w jednym miejscu piastowskich zabytków, ale również do zadbania o ich kondycję. – Niestety, niektóre z eksponatów były w fatalnym stanie i to nie tylko ze względu na upływ czasu, ale i działania człowieka – tłumaczy prof. Ostrowski.

Spektakularnym przykładem jest tu relikwiarz św. Marii Magdaleny, pochodzący z XIV wieku. Srebrny, gotycki relikwiarz w formie popiersia mocno ucierpiał w czasie wojny – twarz świętej została wgnieciona. Dopiero teraz, po ponad pół wieku, udało się przywrócić dziełu pełny blask. – Obiekt, zrabowany przez Niemców, powrócił do Polski w 1945 roku. Od tego czasu próbowano kilka razy go ratować, ale niestety wszelkie zabiegi tylko pogarszały jego stan – mówi Tadeusz Galant z sekcji konserwacji rzemiosła artystycznego Zamku Królewskiego na Wawelu. – My, odtwarzając oryginalny wygląd hermy, opieraliśmy się na archiwalnych zdjęciach.

„Skarby Epoki Piastów” to pierwsza wystawa otwarta przez nowego dyrektora Zamku Królewskiego na Wawelu. Dr hab. Andrzej Betlej, który na Wawel „przyszedł” z Muzeum Narodowego w Krakowie zapewnia, że rewolucji nie będzie. Ale zmiany – i owszem.
– Przede wszystkim chciałbym, żeby zamek nie był traktowany wyłącznie jako atrakcja dla turystów. Należy przypomnieć krakowianom, że to miejsce – choć wyjątkowe – również jest częścią miasta i warto je odwiedzać – tłumaczy. – Oczywiście wymaga to zbudowania programu, który sprawi, że mieszkańcy miasta będą cieli tu wracać. Myślę, że już mogę zdradzić, że pełną parą ruszyły prace nad udostępnieniem rezerwatu archeologicznego i kaplicy św. Gereona. Zwiedzający będą mogli podziwiać je w połowie maja.

A udostępnienie tych miejsc to nie jedyne atrakcje. Półtorej miesiąca później na wystawie Sztuka Wschodu pojawią się namioty tureckie, dla wielu osób będące - jak mówi Andrzej Betlej: „pewnego rodzaju legendarnym elementem wawelskich zbiorów”.

- Mam nadzieje, że otwarta właśnie wystawa „Skarby Piastów” będzie dobrym znakiem na przyszłość – podsumowuje nowy dyrektor. - Zapowiedzią, że tak jak w poprzednich latach, będziemy gościć we wnętrzach zamku Królewskiego na Wawelu ekspozycje, gromadzące dzieła sztuki o wybitnym znaczeniu.

Wystawę „Skarby epoki Piastów” można oglądać do 19 kwietnia. Ekspozycja została zorganizowana przy współpracy z Parafią Archikatedralną św. Stanisława i św. Wacława.

WIDEO: Krótki wywiad