Kłodzko chce wzbogacić krajową listę Pomników Historii o swoje zabytki

Władze Kłodzka ponowie starają się o wpisanie Twierdzy Kłodzko wraz z miejską zabudową na listę Pomników Historii. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, dokumenty w tej sprawie zostaną złożone jeszcze w tym roku. W sumie w całym kraju znaleźć możemy 105 takich obiektów. Obecnie na liście Pomników Historii mamy jest też 12 obiektów z Dolnego Śląska. Wśród nich są m.in.: zespół historycznego centrum Wrocławia i Hala Stulecia, Twierdza Srebrna Góra, kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze, pobenedyktyński zespół klasztorny w Legnickim Polu czy Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju.

Niewykluczone, że niebawem dołączy do nich tzw. twierdza miejska, czyli Twierdza Kłodzko wraz z okolicznymi budynkami i zespołami klasztornymi.

– Kłodzko zasługuje na taki wpis, jak mało które inne miasto na Śląsku. Kłodzko od XII wieku było miastem, leżącym na pograniczu czesko-polsko-niemieckim i jest unikalnym przykładem niezwykle udanej architektoniczno-krajobrazowej migracji tych wpływów. Położone na istotnych historycznych i aktualnych traktach komunikacyjnych stanowi świadectwo niezwykłego bogactwa kulturowego Kotliny Kłodzkiej i całość wymaga specjalnych zabiegów zachowania tych wartości dla przyszłych pokoleń. Twierdza, trzy przepiękne zespoły klasztorne, układ ulic, mosty oraz wiele zachowanych w dobrym stanie domów projektu Andreasa Ernsta – mówi Henryka Szczepanowska, jedna z inicjatorek starań o wpis, działaczka na rzecz ochrony zabytków w Kotlinie Kłodzkiej.

Już w 2009 roku władze Kłodzka złożyły stosowny wniosek do Narodowego Instytutu Dziedzictwa w sprawie wpisania kłodzkich zabytków na listę Pomników Historii. Był on jednak niekompletny i go nie rozpatrzono.
Powrócono do tego wniosku przy okazji pomysłu wpisania kolegiaty jezuitów wraz z zespołem klasztornym przy pl. Kościelnym. Kolegiata wymaga kosztownego remontu, a wpis na listę mógłby bardzo pomóc w pozyskaniu środków.

W trakcie jesiennego spotkania władz miasta, powiatu i proboszcza parafii kłodzkiej, zdecydowano, że zamiast o wpis tylko kolegiaty, warto starania rozszerzyć o inne zabytki miasta. Dzięki temu Kłodzko miałoby większe szanse na pozyskanie pieniędzy na ochronę zabytków.

Zdaniem dyrektor Twierdzy Kłodzko Joanny Stoklasek-Michalak, ewentualny wpis na listę Pomników Historii mógłby być pierwszym, ale ważnym krokiem do starań o to, by Twierdza znalazła się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

– Nadanie statusu Pomnika Historii Twierdzy Kłodzko to jest tak naprawdę formalność, bo obiekt ten jest de facto takim pomnikiem. To również potrzebny etap do tego, aby skutecznie ubiegać się o wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Nie są to mrzonki, choć jest to proces liczony na lata. Jeśli chodzi o samą listę, to powinny znaleźć się na niej obiekty, które są światowym ewenementem. I nasza Twierdza Kłodzko do takich zabytków militarnych zalicza się bez dwóch zdań – mówi Joanna Stoklasek-Michalak.

O podobny wpis na listę stara się także Zamek Książ w Wałbrzychu.

O przyznaniu statusu Pomnika Historii decyduje Prezydent Polski na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przyznawany on jest zabytkom o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, utrwalonym w powszechnej świadomości i mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturalnego Polski.

Górująca nad miastem Twierdza Kłodzka, jaką znamy obecnie, pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku, choć pierwsze wzmianki o grodzie obronnym na Górze Fortecznej sięgają już X wieku. Mniej więcej w tym czasie zaczęła powstawać kłodzka starówka. Kolegiata Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny datowana jest na przełom XVI i XVI wieku.