Kiedy i kogo można wydziedziczyć

Kiedy mamy do czynienia z wydziedziczeniem? Wydziedziczenie nie jest tożsame z nieuwzględnieniem w testamencie.
Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych (dzieci), małżonka i rodziców zachowku, jeżeli te osoby, uprawnione z mocy ustawy do dziedziczenia:

1. wbrew woli spadkodawcy postępowały w taki sposób, który był sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
2. dopuściły się względem spadkodawcy albo względem bliskiej mu osoby umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obraz czci,
3. lub uporczywie nie dopełniały względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Te okoliczności muszą jasno wynikać z treści testamentu. W innej sytuacji nie będzie możliwe uznanie osób uprawnionych do spadkobrania
za wydziedziczone, tylko z tego powodu, że nie zostały uwzględnione w testamencie.

Brak wyraźnego określenia faktu i podstaw wydziedziczenia uprawnionych z mocy ustawy do dziedziczenia, będzie skutkowało możliwością dochodzenia przez te osoby prawa do zachowek, czyli roszczenia o zapłatę sumy pieniężnej od spadkobierców.

W pewnym uproszczeniu pisząc, wysokość zachowku wynosi 1/2 przypadającego im udziału wynikającego z dziedziczenia ustawowego lub 2/3 gdy uprawnionym jest małoletni lub osobą trwale niezdolna do pracy.

Przedawnienie roszczenia o zachowek upływa po trzech latach od ogłoszenia testamentu. Roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanej od spadkodawcy darowizny, jeszcze za jego życia, przedawnia się z upływem lat trzech od śmierci darczyńcy.

Spadkodawca nie może wydziedziczyć uprawnionego do zachowku, jeśli mu przebaczył. Jeśli w chwili przebaczenia nie miał pełniej zdolności do czynności prawnych, przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem.