Czytelnia - okołoliteracki projekt Europejskiego Kongresu Kultury

Czytelnia to projekt Narodowego Instytutu Audiowizualnego przygotowany specjalnie na Europejski Kongres Kultury, dedykowany zarówno miłośnikom nowych form literackich, jak również wszystkim tym, którzy ciekawi są, jak na nowe sposoby można doświadczać literatury.

W Sali wystawowej Hali Stulecia powstanie Czytelnia, czyli miejsca, w którym „się czyta”. Ale czyta inaczej. Na literaturę spojrzeć będzie można z perspektywy zmian, które w literaturze zaszły wraz z rozwojem nowych mediów, zarówno w sferze formy wydawniczej, jak również w strukturze narracji. Przedstawienie tekstu w zupełnie nowy sposób pobudzi kreatywność uczestników, zaprosi do współtworzenia tekstu. W jakim stopniu nowe podejście do literatury i czytelnictwa zubaża, w jaki zbogaca o nowe pola wyobraźni? Odpowiedzi na te i inne pytania szukać będą artyści (Krzysztof Trzewiczek, Maciej Byliniak, grupa panGenerator oraz studenci Polsko-Japońskiej Wyższej Szkoły Technik Komputerowych – Bogna Kowalska, Michał Buczyński-Pałka oraz grupa dr Ewy Sataleckiej) w konstruowanych przez siebie instalacjach wokół zagadnień: przetwarzania, narracji, uczestnictwa, uwagi, pamięci, rozproszenia, współtworzenia, zacierania granic, kultury urodzaju, zagubienia, nieoczytania, typografi. Instalacje prezentowane będą w Hali Stulecia pod wspólną nazwą Moduły – instalacje około literackie.

(Wernisaż wystawy odbędzie się 8 września o godz. 20.00 w Sali wystawowej Hali Stulecia H2. Wydarzenie jest otwarte dla publiczności)

Czytelnia zaprosi uczestników Kongresu do wspólnego, kolektywnego komiksowania na karteczkach post-it pod czujnym okiem Agaty Wawryniuk i Roberta Sienickiego z Polskiego Stowarzyszenia Komiksowego. Powstałe prace zostaną zeskanowane i wykorzystane jako materiał do interaktywnej aplikacji online. Drugi etap projektu będzie kontynuowany już w prze­strzeni internetu. Co powstanie z kolektywnego komiksowania? Czy zeskanowane karteczki post-it ułożą się w cegiełki oprogramowania do tworzenia kolejnych historii online? (8 września godz. 20.00, 9-11 września o godz. 10.00, Sala Wystawowa Hali Stulecia H2, Udział
w Komikserze jest otwarty dla publiczności)

Katarzyna Bazarnik i Zenon Fajfer, twórcy nowego gatunku literackiego jakim jest liberatura, poprowadzą cykl warsztatów „Uwolnij książkę”. W liberaturze nie tylko tekst, ale także forma książki stanowi nośnik treści. To wykraczająca poza edytorskie konwencje kompozycja słów, typografii, grafiki, designu. Dziełem liberackim jest np. poemat wydany na rolce kliszy włożonej do butelki, której etykieta i kształt również mają znaczenie. Istotą dzieła liberackiego jest odpowiedzialność twórcy za formę swojego utworu. Inne podejście do pisania – pisania formą, wymaga również innego czytania. Czytelnik liberatury jest interaktywnym odbiorcą analogowej instalacji. Musi być czujny i wrażliwy także na przekaz pozasłowny. Czyta wszystkimi zmysłami. Przejmuje część obowiązków zarezerwowanych dotąd dla autora. Podczas cyklu czterech warsztatów uczestnicy w małych, 16 osobowych grupach, będą ćwiczyć „pisanie cudzymi słowami”, „gimnastykę nad lipogramem
i tekstem emanacyjnym” oraz dokonają recyklingu nowel pozytywistycznych.

(Wszystkie warsztaty odbywać się będą 9 i 10 września w Sali wystawowej Hali Stulecia. Rejestracja na warsztaty została zakończona, będzie można jednak wziąć w nich udział jako obserwator, a w razie wolnych miejsc dołączyć jako aktywny uczestnik)

Poza warsztatami liberatury odbędą się także warsztaty twittowania. Smsy, statusy na facebooku i twitterze, maile, które dawno przestały mieć już formę listów, a nawet mininotatki na karteczkach typu „post-it” – wszystko to wymaga zdolności pisania i czytania. Niekiedy zdolności wcale nietuzinkowych. Lakoniczność i nieformalny charakter, mierzone nie tylko dawką humoru, ale i zdrowym dystansem do tematu, stanowią dwie najważniejsze cechy takich – często literackich już – wypowiedzi. Być może dbałość o jakość słowa pisanego i nawyk czytania można by zaszczepić wśród możliwie największej grupy ludzi zaczynając na tym właśnie poziomie. Nie chodzi tu bynajmniej o próbę desperackiego utrzymania tradycyjnych reguł używania języka. Przeciwnie – ciekawie jest postawić pytanie o to, jak sam język się zmienia pod wpływem nowych narzędzi i kształtowanych przez nie nowych form wypowiedzi. Jak zmienia się tekst, kiedy nie używamy polskich znaków, dla oszczędności miejsca między kropką a początkiem następnego zdania nie dajemy spacji, a wraz z ilością znaków rośnie cena (sms) albo maleje szansa (twitter) wysyłki? I jak wtedy zmienia się sens? Czy uśmieszek :), który z jednej strony wspiera lakoniczność, z drugiej stanowi znak owego modnego dystansu, urozmaica, czy banalizuje wypowiedź?

Warsztaty twittowania przygotowuje dwutygodnik.com, a poprowadzi je John Wray, nowojorski pisarz i publicysta, który od dwóch lat pisze powieść na twitterze. Warsztaty będą prowadzone w języku angielskim.

(Warsztaty odbywać się będą 9 i 10 września w Sali wystawowej Hali Stulecia. Rejestracja na warsztaty została zakończona, będzie można jednak wziąć w nich udział jako obserwator, a w razie wolnych miejsc dołączyć jako aktywny uczestnik).

Dla uczestników warsztatów, a także wszystkich odwiedzających Czytelnię przygotowany zostanie liberacki szwedzki stół i mini-czytelnia, w której będzie można poczytać niekonwencjonalne książki, z jakimi rzadko styka się na co dzień.

Kurator projektu: Agnieszka Słodownik
Partnerzy projektu: Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych, lubimyczytac.pl, BluDot.pl, Domar i Polskie Stowarzyszenie Komiksowe

Więcej na: www.culturecongress.eu