Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Wałbrzych: Mija 20 lat od wyburzenia sali widowiskowej byłego GDK (ZDJĘCIA)

Artur Szałkowski
20 lat temu została zburzona sala widowiskowa byłego wałbrzyskiego GDK. Miał zostać przebudowany w nowoczesny teatr. Na inwestycję zabrakło pieniędzy
20 lat temu została zburzona sala widowiskowa byłego wałbrzyskiego GDK. Miał zostać przebudowany w nowoczesny teatr. Na inwestycję zabrakło pieniędzy Dariusz Gdesz
Częściową rozbiórkę obiektu, który przez lata był wizytówką Wałbrzycha, argumentowano jego przebudową na nowoczesny teatr. Kilka lat temu na zlecenie miasta powstał nowy projekt adaptacji obiektu. Na razie nie ma jednak szans pozyskania funduszy na jego realizację.

W grudniu minie pięć lat od chwili, kiedy w sali koncertowej Filharmonii Sudeckiej w Wałbrzychu zaprezentowano projekt sali koncertowej Centrum Kultury im. Wałbrzyskich Górników. Projekt na zlecenie miasta przygotowała firma HS99 z Koszalina. Sala koncertowa miała służyć głównie wałbrzyskim filharmonikom. miała być także „sercem” przedsięwzięcia związanego z renowacją pozostałości i rozbudową byłego Górniczego Domu Kultury w Wałbrzychu przy al. Wyzwolenia. Inwestycja oszacowana na około 90 mln zł miała być częścią projektu związanego z rewitalizacją części Śródmieścia Wałbrzycha pomiędzy al. Wyzwolenia i ul. Słowackiego. Wariant optymistyczny zakładał realizację przedsięwzięcia do 2020 r. Szybko okazało się to nierealne.

Galeria zdjęć z wnętrza byłego GDK oraz wizualizacje jego odbudowy

Władze Wałbrzycha planowały wygospodarowanie części kwoty na inwestycję z puli funduszy unijnych przyznanych Aglomeracji Wałbrzyskiej. Ponadto część środków na inwestycję miała pochodzić z puli funduszy unijnych, którymi dysponuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kiedy planowano zadanie Komisja Europejska nie narzucała limitów dotyczących wartości inwestycji związanych z instytucjami kultury, które mogą otrzymać wsparcie z ministerstwa. Obecnie jest narzucony limit i takie projekty nie mogą przekroczyć kwoty 5 mln euro. Natomiast projekt Wałbrzycha jest oszacowany na około 90 mln zł. Wałbrzych na pewno nie będzie wykładać na ten cel środków własnych, bo go na to nas nie stać. Ponadto ogromnym obciążeniem budżetu miasta była i nadal pozostaje rewitalizacja Starej Kopalni. Pozostają zabiegi o fundusze centralne z przeznaczeniem na rewitalizację Śródmieścia. Kilka lat temu władze Wałbrzycha przekazały wojewodzie dolnośląskiemu stosowną uchwałę w tej sprawie.

Historia byłego Górniczego Domu Kultury w Wałbrzychu, a właściwie kinoteatru Capitol, bo tak się pierwotnie nazywał, sięga końca lat 20. XX w. Projektantem obiektu utrzymanego w stylu modernistycznym jest wrocławski architekt Ludwig Moshamer. Urodził się w 1885 roku w Pasawie i był absolwentem politechniki monachijskiej. Od 1911 roku był zatrudniony w biurze miejskiego radcy budowlanego we Wrocławiu. W stolicy Dolnego Śląska zaprojektował m.in. elektrownię wodną na Odrze Południowej i był realizatorem projektu technicznego Hali Stulecia (znanej również jako Ludowa), we współpracy z Maksem Bergiem.

Zrealizowany dla Wałbrzycha projekt kinoteatru Capitol, nawet dzisiaj robi duże wrażenie. Uwagę wciąż przyciąga zewnętrza architektura obiektu. W przeszłości duże wrażenie robiły także jego wnętrza. Capitol oddano do użytku w 1929 roku, był wówczas największym tego typu obiektem na Dolnym Śląsku. Posiadał dwie w pełni wyposażone sale kinowo-teatralne. Większa z nich posiadała kanał dla orkiestry, dzięki temu można było organizować przedstawienia operetkowe. Ponadto obiekt mógł się poszczycić posiadaniem ekskluzywnej restauracji i kawiarni. Po II wojnie światowej Capitol zarekwirowały wojska radzieckie i do czasu ich wyprowadzenia z Wałbrzycha do Legnicy w 1948 roku, w obiekcie funkcjonował klub oficera. Na przełomie lat 40. i 50. jego gospodarzem została Kopalnia Węgla Kamiennego Thorez w Wałbrzychu i przekształciła w Górniczy Dom Kultury. Skrót tej nazwy do dziś funkcjonuje w świadomości wałbrzyszan jako oficjalna nazwa obiektu.

Z historią obiektu ściśle związana jest także historia wizytówki miasta - Zespołu Pieśni i Tańca „Wałbrzych”. To właśnie w GDK-u z okazji Barbórki (2 grudnia 1955 roku) odbył się pierwszy oficjalny występ zespołu, który liczył wówczas około 200 osób. Kopalnia Thorez była gospodarzem GDK do 1980 roku. Wówczas obiekt przejęła Kopalnia Węgla Kamiennego Wałbrzych, z zachowaniem jego dotychczasowych funkcji. W GDK działało wówczas największe i najlepsze w mieście kino - Górnik. Obiekt posiadał także dużą bibliotekę i był siedzibą ponad 30 sekcji i kół zainteresowań. W budynku była m.in. siedziba sekcji szachowej Klubu Sportowego Górnik Wałbrzych. Z końcem 1990 roku wałbrzyskie kopalnie zostały postawione w stan likwidacji i pozbywały się swojego majątku.

Działacze Solidarności z KWK Wałbrzych wystąpili wówczas do jej dyrekcji o wydzierżawienie obiektu. Wniosek rozpatrzono pozytywnie i Solidarność uzyskała dzierżawę na 1,5 roku. W obiekcie zarządzanym przez Solidarność, zaczęły działać... sex shop, wypożyczalnia kaset video, salon sukien ślubnych oraz lokal rozrywkowy. Z obiektu systematycznie zaczęło znikać jego wyposażenie, np. system telewizji przemysłowej. Na domiar złego Solidarność nie regulowała rachunków za zużyte media. Czara goryczy została przelana w 1996 roku, kiedy zamarznięta woda rozsadziła kaloryfery i zalała wnętrze obiektu.

Szansą na uratowanie GDK i przywrócenie mu pierwotnych funkcji, było jego przekazanie Teatrowi Dramatycznemu w Wałbrzychu. Miasto było jeszcze wówczas stolicą województwa, dlatego zdecydowano się na realizację kosztownego projektu, przekształcenia GDK w teatr na miarę XXI wieku. Przygotowany został imponujący projekt, pieniędzy wystarczyło na wyburzenie sali widowiskowej w 1998 roku. Z początkiem 1999 roku Wałbrzych przestał być stolicą województwa i urwało się źródło finansowania inwestycji. Były GDK zaczął popadać w ruinę. Od kwietnia 2012 roku obiekt jest własnością gminy Wałbrzych. Od prezentacji przed pięciu laty projektu przebudowy byłego GDK, Filharmonia Sudecka w Wałbrzychu pozyskała fundusze unijne, które pozwoliły na przebudowanie obecnej sali koncertowej przy ul. Słowackiego. Inwestycja została już ukończona.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na walbrzych.naszemiasto.pl Nasze Miasto