Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Latem załóż okulary przeciwsłoneczne

Monika Krężel
O tym, jak chronić latem oczy i dbać o nie bez względu na porę roku, z prof. Edwardem Wylęgałą, okulistą, szefem Oddziału Okulistyki Okręgowego Szpitala Kolejowego w Katowicach.

O tym, jak chronić latem oczy i dbać o nie bez względu na porę roku, z prof. Edwardem Wylęgałą, okulistą, szefem Oddziału Okulistyki Okręgowego Szpitala Kolejowego w Katowicach.

Czy każdy z nas jest skazany na okulary? Czy są osoby, które nigdy ich nie potrzebują, nawet w starszym wieku?

Okulary to nie ujma lub słabość. Nawet osoby, które twierdzą, że mają świetny wzrok, po 45. roku życia po-winny je założyć do czytania.

Część osób uważa, że nie potrzebuje okularów, ale gdy poobserwujemy je, to zobaczymy, że czytają ze zbyt dużej odległości. Wieczorami powinny więc zakładać okulary o niewielkiej mocy, przykładowo pół dioptrii. Warto wiedzieć, że odległość 40 cm jest odległością fizjologiczną, dobrą do czytania.

Czy nasze oczy lubią lato?

Nasze oczy lubią lato, bo wtedy jest dużo światła. Mamy tak skonstruowane oczy, że widzimy kolorowo, więc potrzebujemy dużo światła. Oczy trzeba jednak chronić przed nadmiarem światła i przed pewnym rodzajem promieniowania. Warto jednak wiedzieć, że słońce jest źródłem promieniowania elektromagnetycznego, stamtąd jest emitowane promieniowanie ultrafioletowe. Oko ludzkie widzi tylko część całego widma, niektóre zwierzęta widzą więcej obiektów. My widzimy fale o długości 10 do minus dziewiątej czy minus szóstej. Człowiek może zobaczyć tylko wybrane pasmo promieniowania elektromagnetycznego w zakresie 400 do 800 nanometrów. Białe światło w pewnych warunkach może się rozszczepić na tęczę, która ma siedem kolorów. Część światła dla naszego narządu wzroku jest bardzo niebezpieczna. Jest to właśnie ten ultrafiolet, który głównie w lecie lub zimą - zwłaszcza na dużych wysokościach - jest dla nas niebezpieczny.

Wynika z tego, że boimy się światła, które jest nazwane ultrafioletem. Mamy trzy rodzaje ultrafioletu w zależności od długości fali: A, B lub C. Warto wiedzieć, że C nie do-chodzi do powierzchni ziemi, ale dochodzi A oraz B, a wielkość i natężenie tego promieniowania jest zależna od dziury ozonowej - im większa, tym mamy, niestety, więcej ultrafioletu. Jeśli na okularach widzimy napisy UVA czy UVB, oznacza to, że okulary chronią nasze oczy przed tego rodzaju promieniowa-niem. Takie okulary są nam bezwzględnie potrzebne, bo one odcinają niebezpieczne światło, które docierając do narządu wzroku, może dokonać pewnych jego zniszczeń.

W jaki sposób takie promienie szkodzą naszym oczom?

Aby to wytłumaczyć, porów-najmy nasze oko do aparatu fotograficznego. Obiektem oglądanym przez aparat lub oko będzie żarówka. W apa-racie obiektyw, a w oku rogówka i soczewka będą odpowiednikami. Siatkówka jest ekranem, odpowiednikiem błony fotograficznej. Siatkówka to bardzo ważna część "mózgu" oka odpowiedzialna za ostre widzenie.

W medycynie nie istnieje ter-min plamki żółtej. Jeśli przyjrzymy się monecie jednozłotowej o średnicy 22 milimetrów i nazwiemy ją ekranem, czyli siatkówką, to jej środek o średnicy 5 milimetrów jest właśnie plamką, mylnie nazywaną żółtą. Właśnie tą plam-ką czytamy, widzimy. Ta plamka może być uszkodzona przez promieniowanie ultrafioletowe. Nadmiar promieniowania ultrafioletowego UVB może powodować raka skóry. Są też zbawienne skutki promieniowania ultrafioletowego. Na przykład małe dzieci wystawiamy na słońce po to, by powstawała witamina D, a kości uległy stwardnieniu.

Małym dzieciom wystawianym na słońce nie zakłada się przecież okularów przeciwsłonecznych?

Małe dzieci jednak zwykle śpią, a zamknięte oko chroni przed szkodliwym promieniowaniem. Dodatkowo dzieci mają czapki z rondem lub daszkiem, które też chronią ich oczy. Trzeba więc zakładać dzieciom nie chusteczki, ale odpowiednie czapki.

Zdarza się, że osoby wracające z lodowców mają uszkodzone plamki i nie potrafią czytać. Przebywanie na słońcu w takich warunkach jest więc bardzo niebezpieczne.

Warto wiedzieć, że nim promienie słoneczne dotrą do siatkówki, wcześniej napotkają jeszcze rogówkę. Ona może być podrażniona, oko może być czerwone, a pacjent nie będzie w stanie otworzyć powiek. Promieniowanie ultrafioletowe ma bowiem tak dużą energię, że przegrzewa tkanki. Może uszkodzić też soczewkę, spowodować zaćmę. Co ciekawe, w pasie zwrotnikowym kuli ziemskiej ludzie często chorują na skrzydlika. Jest to zwyrodnienie spojówki polegające na tym, że na rogówkę narasta przezroczysta tkanka o kształcie skrzydła owada. Powodem tego schorzenia jest też promieniowanie ultrafioletowe. Zbadano, że w tych regionach geograficznych choruje około 30 proc. pacjentów. W Polsce jeszcze kilka lat temu bardzo często chorowały na to osoby pomagające spawa-czom, pracujące bez masek.

Ile osób zgłasza się do lekarza z takimi problemami? Dlaczego niektórzy nie dbają latem o oczy?

Jeśli chodzi o bezpośrednie oparzenie plamki, to latem przyjmujemy przynajmniej kilku pacjentów miesięcznie. Wystarczy wyjechać w góry na wysokość 2 tys. metrów i patrzeć w słońce nawet w okularach. Będąc na plaży, gdzie promieniowanie ultra-fioletowe jest również duże, wpatrywanie się w słońce też może być niebezpieczne. Podobnie jak latem jazda na nartach na lodowcu.

Jakie są objawy oparzenia plamki?

Jest to na przykład wykrzywianie wyrazu. Zdarza się, że chora osoba nie widzi w całości napisanego wyrazu, niektóre literki "wyskakują". Może też być cień, poświata w obrębie czytanego tekstu. Pierwszym objawem tego schorzenia są więc trudności w czytaniu. Na szczęście mamy bardzo dobre metody diagnostyczne, wiemy, co się pacjentowi przydarzyło.

Czy okulary zapobiegają temu? Czy wszyscy powinni chodzić latem w okularach?

Moim zdaniem, okulary są konieczne, zwłaszcza, gdy jesteśmy na plaży czy w górach. Okulary powinny mieć filtry z atestem przeciwko promieniowaniu ultrafioletowemu typu A i B. Okulary plastikowe chronią znacznie lepiej niż szklane. Zdarza się, że okulary nie mają atestu, a na szkłach mają nalepki "UVB". Trzeba więc bardzo uważać podczas kupowania. U optyka zaopatrzymy się

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na bielawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto