Kuzynka łasicy

U kogo samica rządzi, a samiec siedzi cicho pod pantoflem? To surykatki!
Surykatki i mangusty pręgowane pochodzą z rodziny łasowatych. Ich dalekimi kuzynami są polskie borsuki i łasice. Tymczasem ich afrykańscy dalecy krewni w naturalnym środowisku zamieszkują sawanny Afryki. Prowadzą dzienny tryb życia: gdy świeci słońce - polują, gdy zapada zmrok chowają się na spoczynek we własnoręcznie wykopanych norach.

Surykatki są zwierzętami rodzinnymi. Poruszają się najczęściej w 10-15-osobowych grupach. W każdej z nich jest jeden strażnik - osobnik, który obserwuje, czy nie zbliżają się drapieżniki, które mają chrapkę na jego braci. Jeśli zauważy na horyzoncie ogromnego orła, daje o tym znać reszcie surykatek. Gdy omiata wzrokiem okolicę, staje słupka - czyli na tylnych nóżkach, maksymalnie wspinając się do góry. Nie jest to objaw niesamowitej inteligencji, lecz instynktowne zachowanie. Gdy zwierzątko zamknie się w ciemnym pudle, też stanie słupka. W rodzinie panuje matriarchat - to samica rządzi. Samiec siedzi pod pantoflem.

Gdy jedna z surykatek, pełniąca funkcję strażnika, obserwuje okolicę, reszta zwierzątek zazwyczaj poluje. Ponieważ są drapieżcami, nie gardzą owadami, płazami, niewielkimi wężami. Surykatki mają problemy z rozbiciem jajek, które znajdują na sawannie. Trochę mądrzejsze są mangusty, które znalazły na to sposób. Biorą jajko między tylne nóżki i rozbijają je o kamień. Przypominają trochę człowieka pierwotnego, który próbował wykrzesać ogień.
Małymi surykatkami opiekuje się cała grupa zwierząt, nie tylko matka. Dorosłe osobniki osiągają wielkość około 30 cm, mangusty są większe - wielkością przypominają bowiem kota. Przeciętnie żyją do 10 lat - dłużej w ogrodach zoologicznych, krócej na wolności, bo na sawannach narażone są na ciągłe ataki drapieżnych ptaków i ogromnych węży. Nie zawsze obserwacje surykatek-strażników chronią ich braci od rozszarpania przez szpony ogromnego orła.

Najpopularniejszą surykatką uwielbianą przez dzieci jest Tymon z "Króla Lwa", przyjaciel dzika Pumby i małego lwiątka Simby. To dzięki niemu gatunkiem zainteresowały się telewizje dokumentalne, a dzieci zamarzyły o tym, by hodować zwierzątka w domu. Ale trzymanie surykatek w mieszkaniach jest naprawdę wysoce niewskazane.