Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Góry Suche - sudeckie Tatry?

Michał Woźniak
W przeciwieństwie do większości pasm sudeckich, cechujących się płaskimi, wyrównanymi wierzchowinami, masyw Gór Suchych jest dużo bardziej zróżnicowany.

Pod względem rzeźby terenu Góry Suche, będące najwyższą częścią długiego łańcucha Gór Kamiennych, stanowią jedną z ciekawszych grup górskich w Sudetach. W przeciwieństwie do większości pasm sudeckich, cechujących się płaskimi, wyrównanymi wierzchowinami, masyw Gór Suchych jest dużo bardziej zróżnicowany. Odmienność tę widać wyraźnie, jadąc chociażby od strony Wrocławia czy Legnicy; charakterystyczny „postrzępiony” grzbiet Gór Kamiennych, w szczególności Gór Suchych, wyraźnie wyróżnia się spośród innych pasm, przypominając nieco łańcuch gór wysokich.

**

WIĘCEJ O SUDETACH W NASZYM PRZEWODNIKU

**

W krajobrazie Gór Suchych dominują bardzo strome stożki i kopuły, które, połączone ze sobą podstawami, tworzą grzbiety. Rozdzielają je głęboko wcięte, długie doliny, również o stromych zboczach. Ze względu na specyfikę podłoża, są one często suche (stąd „Góry Suche”). Grzbiety łączą się ze sobą w centralnej, najwyższej części pasma, w której dominuje Waligóra (936 m n.p.m.) oraz nieco niższe: Suchawa (928 m), Kostrzyna (906 m) i Włostowa (903 m). Zróżnicowanie morfologii gór sprawia, że pomimo niezbyt dużej wysokości, ubogich zespołów roślinnych i jednorodnej budowy geologicznej są one bardzo atrakcyjnym terenem do wycieczek górskich.

Charakterystyczne ukształtowanie rzeźby Gór Suchych jest przede wszystkim wynikiem specyficznej przeszłości geologicznej obszaru, na którym znajdują się Góry Kamienne. Należą one do dużej jednostki geologicznej Sudetów, określanej mianem niecki śródsudeckiej. Nieckę, powstałą w trakcie orogenezy waryscyjskiej, podczas której piętrzyły się Sudety, wypełniają serie skał osadowych i wulkanicznych. Skały wulkaniczne (porfiry i melafiry) utworzyły się na przełomie karbonu i permu, kiedy to szczelinami wylała się magma z wnętrza Ziemi.

W kolejnych epokach geologicznych, gdy niecka śródsudecka stanowiła zbiornik sedymentacyjny, zostały one przykryte skałami osadowymi, takimi jak zlepieńce, piaskowce i iłowce. Później w wyniku selektywnego działania procesów erozyjnych i denudacyjnych, szybciej i łatwiej niszczących mniej odporne skały osadowe, doszło do wypreparowania twardszych porfirów i melafirów, które zostały odsłonięte w postaci skałek, odosobnionych wzniesień, a nawet całych grzbietów górskich. Tworzą one obecnie strome stożki i kopuły, o charakterystycznych kształtach wzgórz wulkanicznych, które dominują w krajobrazie Gór Suchych. Takie ukształtowanie rzeźby jest określane jako inwersja (odwrócenie) rzeźby; skały, które dawniej tworzyły dno zbiornika sedymentacyjnego, dziś budują kulminacje terenu. Błędne jest natomiast często spotykane stwierdzenie, że Góry Kamienne są górami wulkanicznymi. W rzeczywistości ich rzeźba nie jest tylko wynikiem działalności wulkanizmu, lecz bardziej złożonego procesu, którego jednym z etapów było odsłonięcie starszych skał wulkanicznych.

Nietypowa i zróżnicowana morfologia stanowi główny atut Gór Suchych i jest podstawową atrakcją, jaką te góry mają do zaoferowania odwiedzającym je turystom. Wędrowanie po szlakach jednak nie zawsze jest tu lekkie, łatwe i przyjemne, często wiąże się ze sporym wysiłkiem. Wśród znawców Sudetów można spotkać się z opinią, że Góry Kamienne, a szczególnie Góry Suche, należą do najbardziej wymagających kondycyjnie pasm górskich w Sudetach. Szlaki turystyczne prowadzą tutaj często wprost po linii grzbietu, co powoduje, że droga składa się niemal wyłącznie z bardzo stromych podejść i zejść, z minimalną ilością odcinków płaskich. Stromość szlaków nierzadko przekracza 30%, co jest nachyleniem bardzo dużym i sprawia, że po dłuższych opadach deszczu lub w zimie niektóre szczyty stają się niemal nie do zdobycia.

Aby poznać krajobraz Gór Suchych, wystarczy chociażby odwiedzić okolice schroniska „Andrzejówka”, znajdującego się na Przełęczy Trzech Dolin, w centralnej części masywu. Nazwa przełęczy dokładnie oddaje charakter rzeźby otoczenia; schodzą się tu górne wyloty trzech dolin, rozdzielających trzy wyraźnie wypiętrzone grzbiety górskie: odchodzący na południe najwyższy grzbiet Waligóry, ramię Bukowca, ciągnące się ku północnemu zachodowi, oraz biegnący na północny wschód i wschód długi grzbiet z Klinem, Turzyną i Jeleńcem. Z przełęczy warto przejść się żółtym i następnie niebieskim szlakiem do Sokołowska przez najwyższe wierzchołki pasma: Waligórę, Suchawę, Kostrzynę i Włostową. Szlak składa się prawie z samych bardzo stromych zejść i podejść na kolejne szczyty, jest niezwykle atrakcyjny krajobrazowo i chyba najlepiej zapoznaje z charakterem rzeźby Gór Suchych.

Swego rodzaju wyczynem może być zdobycie Stożka Wielkiego. Szczyt ten, widziany z doliny Ścinawki, szczególnie od strony Unisławia Śląskiego, rzeczywiście prezentuje się w postaci foremnego stożka; wejście na niego jest jednym z najbardziej stromych w Górach Suchych, ale wysiłek wynagradza roztaczająca się z wierzchołka panorama Gór Wałbrzyskich. Dla turystów preferujących dłuższe wycieczki godny polecenia jest zielony szlak graniczny z Mieroszowa przez Ruprechtický Špičák i Czarnoch do Tłumaczowa. Poza ładnymi widokami oferuje on także ciszę i spokój, o które znacznie trudniej w okolicach „Andrzejówki”.

W podobny sposób jak Góry Suche zostały także ukształtowane sąsiednie pasma, w szczególności Góry Krucze, będące również częścią Gór Kamiennych, oraz fragmenty Gór Wałbrzyskich, przede wszystkim masyw Borowej, stanowiący ich południowy skraj. Pasma te należą do tej samej jednostki geologicznej, w zbliżony sposób przebiegał rozwój ich rzeźby, co znalazło swój wyraz w malowniczości i różnorodności ich krajobrazu.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dolnoslaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto