Dzieci dają wielką ulgę, sporo można odliczyć

Zasiłki na dziecko

Jeżeli nie jesteśmy zamożni, możemy starać się o przyznanie zasiłku rodzinnego. Ostatnio nastąpiły zmiany w wysokości zasiłków. Zostanie on nam przydzielony, gdy spełnimy określone kryteria dochodowe (dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć 504 zł). Przysługuje on do ukończenia przez dziecko 18. roku życia lub nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do 24 lat. Wysokość zasiłku wynosi 68 zł (było 48 zł) na dziecko do lat 5, 91 zł (było 64 zł) na dziecko powyżej 5. roku życia, ale nie więcej niż do 18. roku życia, i 98 zł do ukończenia 24 lat (było 68 zł). Rząd nie przychylił się do propozycji resortu pracy, dotyczącej podwyższenia od listopada br. zarówno wysokości świadczeń rodzinnych, jak i kryterium dochodowego do nich uprawniającego. Od 1 września br. osoby uprawnione będą mogły ubiegać się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy, który rozpocznie się 1 listopada. Aby je otrzymać, muszą złożyć wnioski, które będą inne niż dotychczas. Ich wzory określa rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 1 lipca 2009 r. (Dz.U. nr 114, poz. 950).

Osoby samotnie wychowujące dzieci mogą liczyć na dodatek z tytułu samotnego wychowywania tylko wtedy, gdy nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne od drugiego z rodziców dziecka, np. z powodu jego śmierci. Wysokość wypłaconego dodatku wynosi 170 zł miesięcznie. Można go otrzymać tylko na pierwsze i drugie dziecko, czyli maksymalnie 340 zł.

Odlicz podatek

W następnym roku pamiętajmy o tym, że możemy też odliczyć kwoty od podatku z tytułu posiadania dziecka. Wypełniając PIT za 2008 r. można było uzyskać nawet 1145,08 zł na każde dziecko. W praktyce oznacza to, że na początku nowego roku, po wypełnieniu formularza PIT-37 za rok poprzedni, dostaniemy zwrot zapłaconego podatku.

Dla dwójki dzieci kwota w tym roku wyniosła 2290,16 zł, a dla trójki 3435,24 zł. Oczywiście pod warunkiem, że w ub.r. tyle podatku zapłaciliśmy, to jest. w przybliżeniu nasze zarobki miesięczne wyniosły 2400 zł brutto, w przypadku dwójki dzieci, i 3600 zł w przypadku trójki.

Z ulgi mogą korzystać rodzice bądź opiekunowie prawni rozliczający się z urzędem skarbowym na zasadach ogólnych, tj. wypełniający PIT-37. Nie możemy jej uwzględnić, rozliczając dochody opodatkowane stawką liniową, ryczałtem ewidencjonowanym bądź kartą podatkową.

Ulga przysługuje na każde dziecko, które spełnia poniższe warunki:

- nie ukończyło 18. roku życia,

- nie ukończyło 25 lat i uczy się bądź studiuje,

- bez względu na wiek, jeżeli przysługuje im zasiłek pielęgnacyjny,

- oraz w danym roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej i dochodów niepowodujących obowiązku uiszczenia podatku.

Ulgę może odliczyć jeden z rodziców bądź oboje - w przypadku, gdy podatek jednego z nich będzie mniejszy niż kwota przysługującej ulgi.

W przypadku, gdy rodzice pozostają w separacji lub są rozwiedzeni, ulga przysługuje temu, z którym dziecko faktycznie mieszka

Jeżeli córka czy syn czasowo przebywali i u matki, i u ojca, wtedy każdy z rodziców może odliczyć jedną dwunastą część ulgi za każdy miesiąc, w którym przebywało u niego dziecko.

Dziecko niepełnosprawne

Specjalną ulgę podatkową mogą również odliczyć osoby wychowujące dziecko niepełnosprawne. Z ulgi tej nie mogą skorzystać jednak podatnicy rozliczający się na formularzach PIT-36L i PIT-38.

Mogą natomiast odpisać ją ci, którzy mają na utrzymaniu osobę posiadającą:

- orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności określonych w odrębnych przepisach,

- decyzję o przyznaniu renty z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną,

- orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 lat, wydane na podstawie odrębnych przepisów.

Wtedy od podatku możemy odliczyć między innymi wydatki związane z adaptacją mieszkania do potrzeb osoby niepełnosprawnej, zakup i naprawę sprzętu rehabilitacyjnego, użytkowanie samochodu osobowego przez osobę niepełnosprawną, opiekę pielęgniarską, turnusy rehabilitacyjne, kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej poniżej 25. roku życia, a także opłatę za psa przewodnika.

Powyższe wydatki podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane lub dofinansowane w całości ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, albo nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie.

Ulgi w KZK GOP

Przy przejazdach komunikacją miejską dzieci mogą liczyć na 50-procentowe zniżki przy zakupie biletów.

Dodatkowo dzieci z rodzin wielodzietnych mogą w niektórych miastach korzystać ze zniżek lub bezpłatnych przejazdów przy korzystaniu z komunikacji miejskiej.

W niektórych miastach, np. w Warszawie, do biletów wolnej jazdy uprawnione są dzieci z rodzin, w których jest ich co najmniej czworo. Ulga dotyczy jednak osób na stałe mieszkających w Warszawie, które nie ukończyły 20. roku życia.

Na Śląsku i w Zagłębiu, na liniach obsługiwanych przez KZK GOP, do przejazdów ulgowych uprawnieni są:

a) dzieci od lat 4 do 10 (tj. do dnia 10 rocznicy urodzin) na podstawie oświadczenia osoby opiekującej się nimi w podróży,

b) uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadpodstawowych oraz ponadgimnazjalnych i policealnych jednak nie dłużej niż do końca roku szkolnego, w trakcie którego uczeń ukończył 21 rok życia, na podstawie ważnej legitymacji szkolnej lub zaświadczenia o spełnianiu obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego,

c) studenci szkół wyższych i wyższych szkół zawodowych na podstawie legitymacji studenckiej lub elektronicznej legitymacji studenckiej oraz słuchacze kolegiów nauczycielskich lub nauczycielskich kolegiów językowych na podstawie legitymacji słuchacza kolegium. Uprawnienie nie dotyczy uczestników studiów podyplomowych i doktoranckich.

Taniej w podróży

Dzieci mogą liczyć również na ulgi przy przejazdach koleją i autobusami. Na 49 proc. ulgi w pociągach osobowych i pospiesznych oraz w autobusach PKS w komunikacji zwykłej i przyspieszonej mogą liczyć dzieci uczące się i studenci, na podstawie legitymacji szkolnych i studenckich.

Maluchy do momentu ukończenia 4 lat korzystają z bezpłatnych przejazdów w II klasie pociągów PKP oraz w autobusach PKS w komunikacji zwykłej i przyspieszonej (pod warunkiem, że nie zajmują oddzielnego miejsca, tzn. siedzą "na kolanach") - na podstawie biletów jednorazowych oraz dokumentu stwierdzającego wiek dziecka (np. książeczka zdrowia dziecka). Jeśli dziecko korzysta z oddzielnego miejsca w autobusie PKS, ulga wynosi wtedy 78 procent. Powyżej 4. roku życia mają prawo do 37 procent ulgi przy przejazdach pociągami osobowymi, pospiesznymi i ekspresowymi oraz w autobusach PKS, w komunikacji zwykłej i przyspieszonej - na podstawie biletów jednorazowych oraz następujących dokumentów: dokumentu stwierdzającego wiek dziecka, zaświadczenia o odroczeniu spełniania obowiązku szkolnego, wydanego przez dyrektora publicznej szkoły podstawowej. W podróży samolotem, na lotach rejsowych, dzieciom, które nie ukończyły 2. roku życia, przysługuje 90-procentowa zniżka. Nie podróżuje ono jednak na osobnym miejscu, a na kolanach mamy bądź taty. Jeżeli z jedną osobą dorosłą podróżuje więcej niż jedno dziecko poniżej 2 lat, wtedy zniżka przysługuje tylko jednemu. Z kolei dzieci w wieku od 2-12 lat mają 25-33-procentową ulgę.

Sport i zajęcia pozalekcyjne

W wielu miejskich, jak i prywatnych ośrodkach sportowych, a także na kąpieliskach dzieci mogą liczyć na zniżki przy wejściu. Bilety ulgowe są tańsze od 30-50 proc. Warunkiem uzyskania ulgi jest okazanie legitymacji.

Podobnie jest z muzeami i kinami. Tutaj zniżki na bilety ulgowe również sięgają 20-50 proc. na wstęp i obowiązują albo do ukończenia 18. roku życia, albo do zakończenia nauki (trzeba mieć legitymację).

Za niewielką opłatą natomiast dzieci mogą chodzić na zajęcia organizowane przez miejskie domy kultury. Dzieci z rodzin wielodzietnych praktycznie we wszystkich większych miastach w Polsce mogą liczyć na bezpłatne zajęcia i warsztaty organizowane przez centra kultury.

Wykaz ośrodków można znaleźć na stronach internetowych urzędów miast lub miejskich ośrodków pomocy społecznej. Są to zarówno placówki miejskie czy gminne, jak i prywatne centra twórczości dziecięcej.

Ewentualny koszt, jaki muszą ponieść rodzice, związany jest z zakupem przyborów na zajęcia lub stroju sportowego.

Troje i więcej

W Polsce działa wiele fundacji i stowarzyszeń wspierających rodziny i osoby samotnie wychowujące dzieci. Rodziny wielodzietne mogą liczyć na to, że w większości dużych miast Polski najmłodsi ich członkowie będą mogli korzystać z preferencyjnych opłat za komunikację miejską i na terenie gminy. Czekają również 50-procentowe zniżki na basen, do ośrodków sportowych, do kina i muzeów.

Rodziny wielodzietne mogą dowiadywać się, jakie dokładnie ulgi im przysługują w Związku Dużych Rodzin "Trzy Plus". A także w miejskich ośrodkach pomocy społecznej - tam dostaną specjalne karty potwierdzające status wielodzietnej rodziny.

Dzięki takim kartom, jak Karta Dużej Rodziny czy Rodzina Plus, można między innymi korzystać z oferty rekreacyjnej, zdrowotnej, bezpłatnych badań oraz zajęć rehabilitacyjnych i szczepień, a także darmowych przejazdów komunikacją miejską w niedzielę i darmowych wejść do zoo.

Dostępne są również bezpłatne porady psychologiczne, pedagogiczne i prawne.

Warto wiedzieć

Ulga prorodzinna w rozliczeniu za 2009 rok wynosi 1112,04 zł na każde dziecko i przysługuje podatnikowi, który wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego lub sprawował opiekę w ramach rodziny zastępczej

Od 22 sierpnia świadczenia pieniężne z funduszu socjalnego zwolnione są z PIT do 380 zł. Zwolnienie obejmie świadczenia w gotówce wypłacone od początku tego roku. Pracodawca, który potrącił już zaliczkę na podatek, powinien uwzględnić zwolnienie w PIT-11. Zwolnieniem objęto świadczenia wypłacone od 1 stycznia 2009 r., więc pracodawcy nie muszą wstrzymywać się z wypłatą świadczeń za wczasy pod gruszą do wejścia w życie nowych przepisów.

Wielu operatorów turystycznych zorganizowało promocje, dzięki którym turyści w wieku 2-14 lat podróżują za darmo. W większości przypadków promocja ta obowiązuje do końca sierpnia. W katalogach wyjazdy rodzinne są przeważnie specjalnie oznaczone. Podobne atrakcje organizują również linie lotnicze, niektórzy przewoźnicy w tym czasie oferują przeloty dla najmłodszych na wybranych trasach za darmo.

Matka, która w roku podatkowym nie osiągnęła żadnych dochodów, ale rozlicza się wspólnie z zarabiającym małżonkiem, może skorzystać z odliczenia od podatku obliczonego dla obojga małżonków z ulgi na dziecko.

Warto też wiedzieć, że od stycznia tego roku wydłużono urlopy macierzyńskie. Przysługujące przy urodzeniu jednego dziecka o dwa tygodnie, i o trzy tygodnie w przypadku narodzin bliźniaków czy trojaczków. Młode mamy mają więc teraz 20 tygodni urlopu macierzyńskiego i 12-miesięczny okres ochronny przed zwolnieniem po urlopie.

Dla wielodzietnych

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Oddz. Wojewódzki, 40-012 Katowice, ul. Św. Jana 10, tel./fax: 0-32- 253-83-00 Fundacja SOS Dzieciom, 40-956 Katowice, ul. Kossutha 11, tel./fax 032-250-24-86; tel. 250-53-15 Towarzystwo Ochrony Praw i Godności Dziecka Wyspa, 41-500 Chorzów, ul. Omańkowskiej 1, tel./fax 0-32- 241-00-73 Stowarzyszenie Rodzin Wielodzietnych, 41-219 Sosnowiec, ul. Gen. Komorowskiego 2, tel. 0-32-263-14-05